ЮНЕСКОГИЙН соёлын биет бус өвийн яаралтай хамгаалах шаардлагатай өвд хамаарах Ном бүтээх уламжлалт урлалын төрлөөр Дархан сумын иргэн, Боловсролын тэргүүний ажилтан, Үндэсний бичиг соёлыг дэлгэрүүлэгч, 2022 оны Нүүдэлчин монгол соёлын наадмын Шилдэг өвлөн уламжлагч Ж.Эрхэмсайхан оролцож байна.
Фестивальд ирсэн зочдод эртний түүхт хуйлмал номыг урлан танилцууллаа. Мөн мянган жилийн буурал түүхтэй монгол бичиг соёлыг судлах сургалтын хөтөлбөрийг боловсруулнаа танилцуулж байна.
Дашрамд мэдээлэхэд: Монголчуудын ном соёлын түүхэн дэх хамгийн урт ном болох хуйлмал өвийг хэдэн онд хэн бичсэн нь тодорхойгүй. Бичгийн тиг хэлбэрээс үзвэл XIX зууны сүүл, XX зууны эхэн үеийнх байх магадлалтай. Судар бичгийн хүрээлэнгийн анхны дарга Онхудын Жамьян гүн 1924 онд Авга нараас олж ирсэн түүхтэй аж.
1662 онд Ордосын түүхч Саган сэцэн туурвисан “Хаадын үндэсний эрдэнийн товч” нэрт түүхэн сурвалжийн хуйлмал хувилбарыг Монгол Улсын Засгийн Газрын 2012 оны 105 дугаар тогтоолоор түүх соёлын ‘ХОСГҮЙ ҮНЭТ’ өвд бүртгэсэн байдаг юм байна.